26 Sep Intervista e Kryetarit të Kuvendit, z. Ilir Meta dhënë për emisionin “Zona e Debatit” të Baton Haxhiu në televizionin “Klan Kosova”
Jemi në zyrën e kryetarit të Kuvendit, z. Ilir Meta. Është një zyrë ku deri pak ditë më parë qëndronte femra e parë në legjislaturat shqiptare si drejtuese e Kuvendit, znj. Jozefina Topalli. Përballë meje qëndron figura e Ismaili Qemalit, ndërsa në krah një pikturë e njohur dhe shumë e dashur për shqiptarët e Kosovës. Por përballë meje qëndron tashmë Kryetari i ri i Kuvendit, z. Ilir Meta.
Z. Ilir Meta, mirëserdhët në studion e “Zonës së Debatit” të Klan Kosova.
Mirëserdhët edhe ju në zyrën e Kryetarit të Kuvendit, mirëserdhi edhe Klan Kosova. Ju falënderoj që më jepni mundësi të komunikoj nëpërmjet jush dhe televizionit tuaj me të gjithë ndjekësit tuaj në Kosovë dhe me këtë rast dua t’i përshëndes të gjithë.
Unë ju kam ndjekur në politikën tuaj prej kaq kohësh. I keni shëtitur në një farë mënyre apo keni punuar në të gjitha institucionet kryesore të shtetit shqiptar si Kryeministria apo edhe në disa ministri, ndërsa tani në ndërtesën e Kryesisë së Kuvendit. Duket se ju ka mbetur vetëm një pa provuar, ajo e Presidentit të Shqipërisë. Besoj se është një synim i juaji apo jo?
Tashmë unë jam në politikë si profesionist, për mua nuk është e rëndësishme as pozita e as ndërtesa por të jem sa më i dobishëm dhe shpresoj që si Kryetar i Kuvendit të çoj më përpara standardet e parlamentarizmit në vendit tonë dhe njëkohësisht të krijoj një kulturë sa më të shëndetshme të bashkëpunimit të qëndrueshëm dhe afatgjatë midis mazhorancës dhe opozitës në mënyrë që Kuvendi të jetë shtëpi e përbashkët e të gjithëve dhe të gjithë qytetarët të ndihen të përfaqësuar, jo thjesht përmes deputetëve për të cilët ata shprehen dhe votojnë çdo katër vjet, por mbi të gjitha të ndihen të përfaqësuar me dinjitet me mënyrën se si Kuvendi dhe parlamenti funksionon në interesin e tyre në radhë të parë.
Ju i keni thuajse të gjitha përvojat me njerëzit e politikës, ata që dikur kanë qenë mit apo të adhuruar, dhe në një farë mënyre kanë kaluar nëpër lëkurën tuaj. Iku Nano për faktin se nuk ishte dashamirës dhe nuk ishte njeri i cili bashkëpunonte. Vendosi kritere të ashpra karshi teje, ikën edhe gjithë të tjerët të cilët në një farë mënyrr mbajtën barrën e konfliktualitetit në Shqipëri. Si ju duket vetja tashmë mbi palët, teksa ditën e parë që ju kam parë në Kuvend keni kërkuar që ta qetësoni Shqipërinë nga armiqësitë?
Një nga arsyet që unë pranova këtë detyrë të rëndësishme ka të bëjë me faktin, sepse besoj për shkak të këtyre përvojave të ndryshme të së kaluarës, të cilat kanë aspektet e tyre pozitive, por kanë edhe përvoja apo eksperienca të hidhura, të jap një kontribut sado të mundur, por gjithmonë edhe modest për të krijuar një klimë sa më bashkëpunuese sa më përfshirëse në radhë të parë në Kuvendin e Shqipërisë. Sepse dihet që Shqipëria, pavarësisht nga progresi që ka arritur në kohë, ka pasur gjithmonë një progres të kufizuar, sepse i ka munguar kjo frymë e qëndrueshme bashkëpunimi në radhë të parë në Kuvendin e Shqipërisë për reformat më të rëndësishme që ka pasur nevojë vendi dhe që ka kërkuar procesi i integrimit evropian.
Raportet e mia me aktorë të tjerë të politikës shqiptare, me z. Nano, me z. Berisha me z. Rama e me kolegë të tjerë, nuk i kam parë asnjëherë dhe nuk i shikoj në një plan personal. Përkundrazi, unë mendoj se të gjithë janë tanët, të ne shqiptarëve. Madje shkoj edhe më larg përveç dy figurave që ju shikoni këtu në zyrë, figura kyç për pavarësinë e Shqipërisë si Ismail Qemali dhe Isa Boletini, mendoj që edhe Ahmet Zogu është i yni, edhe Enver Hoxha është i yni pa asnjë diskutim edhe Sali Berisha e Fatos Nano e kështu me radhë. Dhe duhet të heqim dorë nga ajo kultura negative e rrënimit të figurave që ne kemi. E errësimit të aspekteve pozitive e evidentimi të negativiteteve thjesht për qëllime të politikës të ditës.
Prej nga buron kjo qetësi e juaja z. Meta? Ju pashë edhe në seancën e parlamentit kur i dhatë opozitës apo z. Berisha mjaftueshëm kohë nga sa ishte e parashikuar nga rregullorja e Kuvendit. Z. Berisha foli aq sa deshi, rreth 32 minuta dhe ju me qetësinë maksimale e dëgjuat. A është ky shkaku që në të kaluarën iu janë hequr jo pak herë të drejtat për të qenë një figurë që do të flisnit dhe do ta thonit pjesën tuaj politike? Jo rrallëherë ju kemi parë në Kuvend të jeni i përçmuar për shkak të pozicionit politik, madhësisë së partisë, ndërsa tani duket se ndiheni komod në të gjithë atë që ka ndryshuar te LSI-ja.?
Jemi në një fazë të re më të lartë të demokracisë të pjekurisë politike gjë që duhet të demonstrohet. Është përgjegjësi e të gjithë neve që jemi zgjedhur, aq më tepër edhe e imja si Kryetar i Kuvendit, për t’i zhvilluar më tej standardet demokratike në radhë të parë në Parlament. Kemi fatin që kemi një rregullore të re të parlamentit që u miratua me konsensus midis dy forcave kryesore politike dhe unë kam premtuar për të qenë avokat i kësaj rregulloreje në radhë të parë, sepse këtë ma kërkon edhe rregullorja në ushtrimin e detyrës sime si Kryetar i Kuvendit. Por sigurisht që me konsensus të palëve mund të ketë edhe përjashtime të cilat nuk duhen kthyer në rregull, sikurse është edhe rasti që ju përmendët, ku grupi i PD-së kërkoi më shumë kohë se sa parashikon rregullorja për ish-Kryeministrin Berisha dhe ku me konsensus bashkë me kryetarin e grupit të PS-së ne miratuam këtë kërkesë mua më duket normale.
Të jesh mbi palët në një moment konfliktualiteti, gjë që e kërkojnë edhe të gjithë shqiptarët dhe është detyra e Kryetarit të Kuvendit. A është e vështirë, sepse ju jeni me një partner koalicioni, keni qenë me një partner koalicioni edhe para këtij mandati. Si është të neutralizosh armiqësinë?
Në fakt është një përvojë e re për arsye, sepse kjo buron edhe nga vetë realiteti i ri politik dhe i zgjedhjeve të 23 qershorit, por çelësi i suksesit tim, përveç vullnetit dhe gatishmërisë sime për të bërë më të mirën time, natyrisht që në radhë të parë varet nga mirëkuptimi me grupin parlamentar të PS-së, sepse ne jemi një mazhorancë e përbashkët, dhe natyrisht me grupin parlamentar të PD-së si opozita kryesore. Përmenda në radhë të parë grupin parlamentar të PS-së, sepse konsensusi ynë në radhë të parë për të garantuar, jo vetëm respektimin e rregullores, por për t’i dhënë të gjitha mundësitë dhe hapësirat opozitës që të afirmojë bindjet e saj, mendimet e saj, të bëjë
propozimet e saj, ky është shumë i rëndësishëm. Sepse natyrisht në momentin që do të kërkohet të respektohet në mënyrë të qartë dhe strikte rregullorja, sigurisht që rregullorja do të prevalojë mbi gjithçka tjetër. Por unë jam i kënaqur, sepse deri tani kemi një mirëkuptim mjaft pozitiv edhe me kryetarin grupit parlamentar të PS-së, z. Ruçi edhe me Kryeministrin dhe liderin e PS-së, z. Rama për t’i dhënë opozitës të gjitha mundësitë maksimale qoftë edhe përtej rregullores në raste të caktuara në emër të një fryme sa më bashkëpunuese në parlament. Unë shpresoj shumë dhe dëshiroj që opozita këtë predispozicion ta investojë në mënyrën më pozitive për të afirmuar veten e saj, për të rritur standardet e komunikimit në parlament, sepse në këtë mënyrë mendoj se edhe ajo fiton më shumë tolerancë dhe kredibilitet, por ajo që është shumë e rëndësishme mendoj në PD, është që ajo të vijojë të kontribuojë për progresin e axhendës së integrimit evropian të Shqipërisë. Për këtë ajo ka meritat e saj, kontributet e saj për anëtarësimin në NATO, për liberalizimin e vizave e për momente të tjera. Tani është e rëndësishme në rolin e ri, i cili është një rol shumë i rëndësishëm për këtë proces, të jetë bashkëpunuese dhe kontribuuese. Dhe dëshiroj shumë e shpresoj shumë ta shikoj këtë vazhdimësi.
Ajo që ju dallon nga të tjerët, është gjuha juaj, që është e matur, e koncentruar, me pikat që kanë të bëjnë me politikat shtetërore. Si do të gjendeni në një situatë kur Kryeministri i ri i Shqipërisë ka vendosur që të ketë një qeveri jopolitike, por menaxheriale dhe me ministra të LSI-së që kanë një përvojë politike dhe kanë të ndërtuar një gjuhë politike? Një shkrirje po themi e dy gjërave të ndryshme, papërvojës dhe gjuhës së munguar shtetërore dhe gjuhës shtetërore. Si do gjendeni në këtë situatë si Kryetar i Kuvendit dhe si kryetar i LSI-së?
Mendimi im është se kjo është një qeveri padyshim politike. E cila pavarësisht nga kompozimi i emrave i eksperiencave është një qeveri me shumë energji, sepse ka shumë ministra dhe ministre të reja. Është një qeveri ku padyshim komponenti politik është evident dhe është qeveria që ka numrin më të madh të përfaqësimit të grave në historinë e Shqipërisë dhe që është pozitive. Pra, erdhi një standard i ri në këtë nivel, që duhet të vazhdojë edhe në nivele të tjera. Unë besoj në suksesin e kësaj qeverie, ne jemi angazhuar me përfaqësues nga më të lartët dhe me eksperiencë të LSI-së, ashtu sikurse jemi krenarë që kemi edhe ministren më të re dhe shumë shpejt do të kemi edhe deputeten më të re të Kuvendit në historinë e Shqipërisë. Ajo që është më e rëndësishmja mendoj te qeveria gjithmonë është mendimet e qarta dhe fryma e ekipit për t’i realizuar ato. Sikurse thashë edhe në parlament, nuk ka qeveri perfekte nuk ka program perfekt, por qëllimet janë të qarta dhe unë mendoj se kjo qeveri ka mendime të qarta për zhvillimin e vendit, për modernizimin e jetës politike shoqërore dhe të institucioneve dhe për integrimin evropian. Njëkohësisht ka vullnetin të ndeshet çdo ditë me vështirësitë dhe të mësojë çdo ditë nga eksperiencat me të cilat ajo do të ndeshet, padyshim që do të jetë e suksesshme dhe ne e mbështesim shumë fuqimisht këtë qeveri si një ekip që duhet patjetër t’ia dalë me sukses në këtë sipërmarrje që është shumë e rëndësishme për suksesin e vendit.
Z. Meta, në botën shqiptare, pra në Shqipëri, Kosovë, Maqedoni ju shohin si njeriun që vendosni një stabilitet të qeverisjes edhe këtë herë. E shoh se ka momente diversioni mes njerëzve për të sulmuar këtë qeveri përmes potencës suaj, deputetëve dhe dijes politike që keni përftuar gjatë kohës që keni qenë në pushtet. Sikur e shohin Ramën si një Kryeministër të cilit ende i ka mbetur doza e konfliktualitetit. A mendoni që ju do ta ruani qetësinë e mjaftueshme që kjo qeverisje dhe kjo qeveri të jetë e tillë sa të gjithë dashamirësit e diversionit nuk do të kenë sukses ta përçajnë dhe ta bëjnë ashtu sikurse ka qenë deri më sot Shqipëria, konfliktuale?
Kjo është qeveri me shumë energji, e theksoj duke filluar në radhë të parë nga vetë Kryeministri z. Rama dhe duke vijuar pothuajse me të gjithë anëtarët e qeverisë. Është një nga qeveritë me moshë mesatare më të re, ku pjesa më e madhe e tyre kanë studiuar në universitetet më të mira të Evropës dhe të SHBA-ve. Pra, kanë njohuritë më të avancuara, natyrisht që kanë edhe përvojë politike. Qeveria ka nevojë për frymën e ekipit për të qenë e suksesshme dhe së dyti ka nevojë për një gjithëpërfshirje.
Të jemi të sinqertë, ka nevojë edhe për ju… ?
Sigurisht, unë e konceptoj veten si pjesë e kësaj qeverisjeje, sepse jam pjesë e kësaj mazhorance dhe jam kryetar i LSI-së, që është forca e dytë në këtë koalicion qeverisës kjo është e padiskutueshme. Dhe absolutisht që unë jam i bindur që këto energji do të investohen në mënyrë konstruktive, në mënyrë pozitive dhe mua më ka bërë përshtypje shumë të mirë, por edhe të tjerët që mund ta kenë ndjekur, që Kryeministri i ri, z. Rama ka qenë më i vëmendshmi në diskutimet e të gjithë deputetëve dhe e ka kaluar pothuajse të gjithë kohën duke dëgjuar në sallë të gjitha diskutimet. Tani jemi në demokraci, do ketë edhe debate, do të ketë edhe replika, do të ketë ndonjëherë edhe shaka, pra gjërat duhet të shikohen në kuadrin e një normaliteti demokratik, por unë besoj që vullneti i qeverisë edhe i Kryeministrit të ri është mjaft pozitiv dhe mjaft konstruktiv.
Unë di që ka pasur momente jo të pakta kur ju kanë bërë presion për të ndryshuar qeverinë, për të rrëzuar qeverinë. Ju keni pasur fuqinë për ta bërë një gjë të tillë, por gjithmonë keni vënë shtetin përpara ndonjë interesi personal. Ku e keni vijën e kuqe me z. Rama? A do ta ruani atë qetësi që ndonjëherë edhe kur jeni i hidhëruar të kafshoni gjuhën dhe të mos bëni atë që duhet bërë për shembull?
Ne duhet të pranojmë demokracinë me rregullat e saj që do të thotë se LSI në bazë edhe të votës së 23 qershorit, ka një përgjegjësi për të kontribuar, për të garantuar stabilitetin e vendit, normalitetin e tij për t’u angazhuar, për të kontribuar në procesin e integrimit evropian. Dhe mendoj se edhe një nga arsyet e rëndësishme të suksesit tonë elektoral lidhet me këtë filozofi mjaft pozitive të LSI-së si një faktor bashkëpunues politik, si një faktor i rëndësishëm për stabilitetin dhe për normalitetin e vendit, si forcë që shikon drejt të ardhmes dhe natyrisht këtu
lind edhe obligimi ynë për të vazhduar për të justifikuar këtë mbështetje dhe këtë besim si pjesë e kësaj mazhorance të re.
E di që një vit e gjysmë para zgjedhjeve shumë njerëz iu janë lutur që të rrëzoni qeverinë e Berishës dhe ju vendosët që marrëveshjen me PD-në ta çonit deri në fund…?
Qeveritë nuk mundet të ndryshojnë as çdo ditë dhe as çdo vit. Qeveritë duhet të ndryshojnë çdo katër vjet.
Natyrisht që ka vija të kuqe, edhe në rast të koalicionit tonë me PD-në, pavarësisht se ne nuk kemi qenë dakord për shumë vendime, qëndrime të cilat janë shprehur edhe në mbledhjen e qeverisë edhe nga përfaqësuesit tanë, por që nuk janë bërë shumë publike edhe për arsye etike dhe lojaliteti, apo edhe qëndrime në takime që unë kam pasur herë pas herë me Kryeministrin e asaj kohe, z. Berisha.
Këto dallime apo diferenca nuk mund të jenë një shkak për të prishur qeverinë, sepse natyrisht përgjegjësinë kryesore në rast të një koalicioni e ka partia e parë, në disa vendime. Në rastin e LSI-së, sigurisht që ajo ka përgjegjësitë e saj. Kishte përgjegjësi të rëndësishme, tani ka akoma më shumë në bazë të rezultatit, por për mospajtime që nuk do të thosha të parëndësishme, qofshin edhe të rëndësishme, të shkosh drejt një akti madhor siç është prishja e një koalicioni ku mund të vihen në pikëpyetje shumë procese dhe kur nuk ka garanci se kjo është alternativa më e mirë, përveç vënies gjithmonë në diskutim të moralit apo të legjitimitetit, natyrisht që gjithmonë faktor kryesor është stabiliteti i vendit dhe sigurisht edhe kushtetuta, vijueshmëria e procesit të integrimit.
Për shembull, në rastin e koalicionit me PD-në, pavarësisht se kemi pasur qëndrime të ndryshme, diferenca të ndryshme, ndonjëherë për gjërat që nuk kemi qenë dakord kemi votuar edhe ndryshe në parlament. Ligji për SHISH-in, ndryshimet që do të bëheshin të cilat ishin të pakonsultuara me NATO-n, ishin një moment ku ne padyshim që në rast se nuk do të tërhiqej ligji do të mund të tërhiqeshim nga qeveria, sepse kjo do të sillte disa konsekuenca në detyrimet e Shqipërisë si anëtare e NATO-s.
Sepse ishte një detyrim që disa vite pas anëtarësimit për çështje të sigurisë duhet të konsultoheshim me NATO-n.
Kjo ishte një arsye madhore, sepse ne nuk mund të pranonim të ishim pjesë e një qeverie që krijonte një problem të madh me NATO-n, një problem të madhe me BE-në, jo se këto janë qëllime në vetvete, por në fund të fundit këto të dyja janë shtylla të sigurisë dhe prosperitetit të Shqipërisë edhe të qytetarëve tanë. Natyrisht një parti e cila është themeluar mbi konceptin dhe synimin madh të integrimit është e detyruar, është e obliguar t’i qëndrojë fort këtij angazhimi.
Të gjithë krijojnë një farë konfliktualitetin me ndërkombëtarët, përballen shumë ashpër dinë të jenë arrogantë, jo vetëm në Shqipëri, por kudo. Ndërsa ju keni një korrektësi maksimale karshi tyre, madje ata ju marrin edhe si shembull i një reference të butësisë me ta dhe ndonjëherë edhe të qartësisë me faktorin ndërkombëtar. A ju kanë dëmtuar ndonjëherë dhe a mendoni ju se faktori ndërkombëtar është i rëndësishëm për të pasur siguri në marrëdhëniet ekonomike apo të sigurisë në të gjithë rajonin. A ju ka dalë për mirë gjithmonë raporti me ndërkombëtarët?
Raporti themelor është me shqiptarët, mendoj se raporti me ndërkombëtarët është shumë i rëndësishëm dhe esencial. Çfarë do të ishte Shqipëria pa mbështetjen e ndërkombëtarëve? Çfarë do të ishte Kosova pa mbështetjen e ndërkombëtarëve, të SHBA-ve, të Britanisë së Madhe, të vendeve të tjera? Çfarë do të ishte rajoni pa angazhimin e tyre? Absolutisht, që unë jam i bindur se pa angazhimin e tyre Shqipëria nuk do të ishte kjo që është sot edhe pse shumica e shqiptarëve mendojnë se ajo duhet të ishte akoma dhe më e mirë. Kosova nuk do të ishte kjo që është sot edhe pse shumica e qytetarëve të Kosovës mendojnë që duhet të ishte më e mirë dhe që ndërkombëtarët po bëhen ndoshta një pengesë e kështu me radhë. Cili është kombi në Ballkan që ka përfituar më shumë nga kjo erë e re e marrëdhënieve ndërkombëtare dhe e proceseve integruese pas rënies së Murit të Berlinit? Askush nuk ka përfituar më shumë se sa shqiptarët. Se sa kemi ditur ne ta menaxhojmë këtë perspektivë, këtë hapësirë, këtë mbështetje sa kemi ditur ne që këtë raport të ngushtë me ndërkombëtarët ta zhvillojmë në baza partneriteti këto janë çështje të diskutueshme dhe të debatueshme.
Por, padyshim që progresi i Shqipërisë, progresi i Kosovës, progresi i rajonit tonë, progresi i të drejtave të shqiptarëve kudo ku jetojnë në Maqedoni, në Preshevë në Malin e Zi e kështu me radhë nuk mund të ecë përpara pa i forcuar më tej këto marrëdhënie, pa punuar në interes të këtyre proceseve evropianizuese dhe integruese. Unë e di dhe jam i ndërgjegjshëm se kur flitet për integrimin evropian ndoshta shumë njerëz i zë dhimbja e kokës për arsye se vetë Evropa ka probleme shumë të mëdha ekonomike financiare për shkak se nuk është më ajo vëmendje që ishte për zgjerimin. Kemi kritere më të forta se sa disa vite më parë. Megjithatë, nuk ka rrugë të lehta, sidomos për Ballkanin, përveçse të ecim në këtë drejtim, sepse alternativa ndaj kësaj vazhdimësie është kthimi te konfliktet, tek territoret, tek gardhet e kështu me radhë. Dhe natyrisht që ne e dimë se çfarë do të thotë kjo gjë, është një vetëvrasje për të gjithë popujt e Ballkanit dhe nuk mund të jetë një progres as për kombin tonë dhe për qytetarët tanë, kështu që duhet të vazhdojmë në këtë rrugë. Këto probleme të mëdha që kanë dalë sot, sepse e ardhmja nuk është më ajo që ishte, pra para 20 vjetësh ishte ndryshe, para 10 vjetësh gjërat kanë ndryshuar shumë. Kjo na obligon që të jemi më të përgjegjshëm, më të pjekur dhe që të imponohemi më shumë tek ndërkombëtarët, këtë nuk mund ta bëjmë as duke ngritur zërin as duke qenë arrogantë, por duke qenë më të bashkuar me njëri-tjetrin dhe duke ndërtuar një partneritet më solid dhe më të besueshëm. Kur ndërkombëtarët shohin se në Shqipëri mazhoranca dhe opozi
ta kanë disa qëndrime të përbashkëta dhe solide për çështje të caktuara, absolutisht vetëm se u rritet respekti dhe besimi se ky vend nesër do të jetë një vend i denjë dhe pa probleme i BE-së. E njëjta gjë mund të thuhet edhe në rastin e Kosovës dhe kështu me radhë.
Pika e suksesit tuaj te ndërkombëtarët është rajoni. Aftësia për të ndërtuar një marrëdhënie pa komplekse me Serbinë, Maqedoninë, Greqinë, Bosnjen, Kosovën apo Malin e Zi. Kjo është një aftësitë më të spikatura që ndërkombëtarët shohin tek Ilir Meta. Si Kryetar i Kuvendit, ndoshta në momentin kur duhet të përdoret nacionalizmi, ndoshta duhet të përdoret gjuha e ashpër, juve nuk ju kemi parë të flisni me atë gjuhë asnjëherë, por thonë që jeni shumë i qetë në përdorimin e terminologjisë së patriotizmit shtetëror. Çfarë e bën Ilir Metën që të jetë patriot brenda shtetit të tij që e udhëheq dhe çfarë mendoni për nacionalizmin që mund të përdoret me ashpërsinë e vet për të arritur një rezultat? Cila ju rezulton se ka qenë më e suksesshme?
Absolutisht që mendoj se patriotizmi më i mirë sot është një Shqipëri më evropiane, një Kosovë me evropiane. Një Shqipëri më e zhvilluar do të thotë edhe më e integruar, do të thotë një zë shumë i respektuar për ndërkombëtarët, për rajonin, për të gjithë. Do të thotë një mbështetje më e madhe për Kosovën në rrugën e afirmimit të mëtejshëm të saj si një vend i pavarur, për shqiptarët, për të drejtat e shqiptarëve të Maqedonisë, në Luginën e Preshevës apo në Malin e Zi dhe kudo tjetër. Një Shqipëri me probleme të vazhdueshme brenda saj do të thotë një vend jo i besueshëm për të evidentuar problemet që kanë të tjerët dhe pengesat që kanë shqiptarët jashtë Shqipërisë. Ndaj besoj shumë se politika më e suksesshme dhe që e rrit fuqinë e Shqipërisë është politika e bashkëpunimit, është politika konstruktive edhe në rajon dhe kjo ka qenë arsyeja që qysh në fillimet e angazhimeve të mia politike kam qenë mjaft i prirur për të kontribuar për marrëdhënie të reja të Shqipërisë me Malin e Zi, që në viti 1997 kur jam takuar për herë të parë me Millo Gjukanoviçin dhe e kam kuptuar që ai ishte ndryshe jo vetëm nga Bullatoviçi në atë kohë, por edhe nga gjithë regjimi i Millosheviçit. Por edhe më pas unë mendoj se me ndryshimin që ndodhi në Serbi, pavarësisht nga skepticizmi, i cili mbetet edhe sot pas kaq kohësh, kemi bërë përpjekje të mëdha me kryeministrin e ndjerë të asaj kohe, Zoran Xhinxhiç për të hapur një faqe të re të marrëdhënieve midis Shqipërisë dhe Serbisë, por edhe midis shqiptarëve dhe serbëve në tërësi. Ndoshta ka qenë tepër herët…
A ju ka ndodhur që jeni keqkuptuar në ndonjë rast e këtë politikë?
Më ka ndodhur që më kanë keqpërdorur disa veprime, por për arsye të politikës së brendshme thjesht për të më dëmtuar.
Për shembull, mund t’iu them se gjatë vizitës time në mars të vitit 2010 në Serbi dhe në Luginën e Preshevës, që është ndoshta pjesa më emocionuese e karrierës sime politike jashtë Shqipërisë, unë kisha kërkuar prej kohësh si Ministër i Jashtëm, që të hiqnim vizat me Serbinë, sepse nuk kishte asnjë sens. I kishim hequr me të gjitha vendet e rajonit dhe natyrisht që vetëm pak kohë më pas do të hiqeshin vizat edhe me Bashkimin Evropian gjatë procesit të liberalizimit të vizave. Nuk kishte asnjë kuptim. Për më tepër që kishte shumë probleme dhe të qytetarëve të Luginës së Preshevës, të cilët vinin në Shqipëri dhe të cilët kishin pengesa e vështirësi për të hyrë këtu, si studentë e kështu me radhë. Dhe ne po bisedonim në kuadër të një politike të hapjes pa asnjë paragjykim për të realizuar këtë gjë dhe ndodhi që pala serbe përsëri po vononte duke nxjerrë si shkak procedurat e saj. Kur erdhëm këtu ishim në një situatë të tillë që ose do të bënim një përjashtim për shqiptarët e Preshevës, që praktikisht nuk tingëllonte shumë në përputhje edhe me praktikat e Bashkimit Evropian ose do të bënim një heqje të njëanshme të vizave. Dhe ne e bëmë këtë gjë dhe bëmë shumë mirë, sepse treguam vizionin tonë treguam vullnetin tonë dhe natyrisht që kjo gjë më pas u bë edhe nga pala tjetër. Më pas kjo u keqpërdor sikur ne kishim bërë ndonjë lëshim të madh, ndërkohë që bëmë një hap para të tjerëve dhe çdo hap që bëhet në drejtim të fitimit të kohës mendoj që është pozitiv. Por unë besoj shumë që politikanët duhet t’i përgjigjen kohës në të cilën ato thirren për të kontribuuar dhe besoj se kam bërë më të mirën, aq mundësi sa kam pasur, gjatë periudhës së konfliktit në Kosovë për të mbështetur Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës dhe rezistencën e popullit të Kosovës. Pas ndryshimeve që ndodhën edhe në Serbi mendoj se shërbimi më i mirë që mund të bëja unë në detyrat që kam pasur edhe si Ministër i Jashtëm ka qenë pikërisht krijimi i një raporti të ri midis Shqipërisë dhe Serbisë, i cili do të ndihmonte të ç’tensiononte edhe shumë probleme apo raporte edhe në Kosovë, por edhe midis Kosovës dhe Serbisë. Unë besoj se në rast se ato përpjekje që ne ndërtuam me Kryeministrin e ndjerë, z. Xhinxhiç do të kishin vijuar me atë ritëm me atë angazhim, duhet të mbajmë mend që ai u shpreh i gatshëm edhe publikisht vetëm një javë ndoshta para se të vritej në intervistën e tij të fundit te Zëri i Amerikës se ishte i hapur për t’u takuar edhe e z. Hashim Thaçi, që ishte një herezi po të kemi parasysh kohën…
Në një farë mënyre ju keni qenë njeriu që keni vendosur bashkë me ndërkombëtarët për luftën dhe paqen në Maqedoni. Të mos themi se e keni kontrolluar situatën në kohën kur ishit Kryeministër. Ju jeni njeriu që në Maqedoni keni vendosur ndoshta kriteret e para për të ndalur konfliktin ose keni pasur mundësi që ta ndani Maqedoninë nëse do të kishit pasur përpjekje nacionaliste. Gjithashtu në Kosovë keni një raport të jashtëzakonshëm për shkak të ndihmës që keni dhënë gjatë luftës, duke përkrahur UÇK-në. Në këto momente çfarë e dallojnë njeriun e shtetit me njeriun nacionalist? A e keni analizuar ndonjëherë pse njeriu nacionalist me retorikën e tij në ndonjë moment është i rëndësishëm? A keni menduar ndonjëherë të dalësh mbi këtë pozicion dhe të bëhesh nacionalist me retorikë publike?
Sepse nacionalizmi është produkti i populizmit dhe është një spekulim që bëhet në kuadër të fitimit të disa votave apo të një protagonizmi në përgjithësi jo konstruktiv dhe jo afatgjatë. Është gjëja më e lehtë të shfrytëzosh një incident për të krijuar një tjetër akoma më të madh. Por ne jetojmë në një rajon, i cili ka vuajtur nga kjo frymë konfliktualiteti. Përmenda më parë që edhe proceset e integrimit më shumë se
do kombi tjetër u kanë shërbyer shqiptarëve. Kombi më i izoluar më i ndarë në Ballkan kanë qenë shqiptarët dhe ka qenë ajo përqasje konstruktive që shqiptarët kanë realizuar dhe ai mirëkuptim për këto procese të cilat kanë bërë të mundur që faktori ndërkombëtar, SHBA, NATO, BE t’i shikojnë shqiptarë si faktor stabiliteti në Ballkan dhe t’i mbështesin në realizimin e aspiratave dhe të drejtave të tyre. Në momentin që Shqipëria, që shqiptarët do të punojnë kundër këtyre proceseve, në atë moment askush nuk duhet të ketë iluzione se nuk do të ekzistojë kjo mbështetje, kjo simpati për Shqipërinë për Kosovën për shqiptarët në përgjithësi dhe përsëri ne do të jemi një vend dhe një komb i izoluar. Që do të thotë se nuk do të jetë as ajo mbështetje ekonomike as ai fluks investimesh që kanë ardhur apo që pritet të vijë dhe nuk do të jetë ai progres që presin qytetarët tanë këtu. Prandaj besoj shumë se koha kërkon nga ne për të shfrytëzuar këto hapësira të reja, këto mundësi të reja që ka Shqipëria, që ka Kosova, që kanë të gjithë shqiptarët në rajon, sepse në fund të fundit shqiptarët asnjëherë nuk kanë qenë më të bashkuar se sa sot dhe kjo perspektivë i bashkon çdo ditë e më shumë, jo vetëm në infrastrukturë. Besoj se ju keni ardhur këtu me rrugën e re Tiranë-Prishtinë, që e bën për gati dy orë, por shpresojmë që shumë shpejt edhe Rruga e Arbrit të konkludohet dhe që do të thotë se Tirana me Tetovën dhe Shkupin të jenë akoma më afër. Është një ndryshim i jashtëzakonshëm, i cili për ne ndoshta është një ndryshim i cili nuk është i mjaftueshëm, sepse kërkesa dhe pritshmëritë janë çdo ditë e më të mëdha. Por le të kthehemi 15 vite më parë, ishte ëndërr të vije në Kosovë. Ishte e pamundur, më kollaj mund të shkoje diku tjetër se sa në Kosovë. Apo koha kur ishte rruga e vjetër, ishte një katastrofë dhe të gjithë preferonin për të dalë nga Maqedonia. Ka një ndryshim të jashtëzakonshëm, natyrisht është detyra jonë, e qeverive e institucioneve e të gjithë aktorëve për të maksimizuar përftimet e këtyre transformimeve të jashtëzakonshme që kanë ndodhur.
Desha t’i kthehem historisë së marrëdhënieve mes shqiptarëve dhe serbëve. A keni pasur ndërmend ndonjëherë ndërmend që ta merrnin në dorë çështjen shqiptare si Kryeministër i Shqipërisë dhe kur flas për çështjen shqiptare nënkuptoj edhe Kosovën e Maqedoninë dhe ta zgjidhnit asokohe me ish-Kryeministrin Xhinxhiç? A keni pasur në tavolinë harta që do të ndanit apo të vizatonit edhe pse si logjikë politikë ju nuk e keni?
Kjo ideja e hartave është një legjendë, por mendoj se ka qenë një vizion i përbashkët që duhej një zgjidhje për çështjen e Kosovës, duhej dialog për të zgjidhur shumë çështje dhe mendoj se ka reaguar mjaft pozitivisht pas takimit tonë të parë që kemi bërë në Athinë në një konferencë e “The Economist” për të liruar shumë burgosur shqiptarë të Kosovës që ishin në burgjet e Serbisë dhe disa kërkesa dhe angazhime të tjera. Ajo që ne kemi rënë dakord ka qenë që të ndërtohet një proces dialogu midis Serbisë dhe Kosovës që në atë kohë. Dhe në kuadër të këtij procesi ai ka shprehur edhe vullnetin e tij publikisht tek Zëri i Amerikës në shkurt të vitit 2003 për t’u takuar edhe me kryetarin e Partisë Demokratike në atë kohë z. Hashim Thaçi, gjë që ishte vërtetë një herezi po të kemi parasysh se vetëm pak vite kishin kaluar nga lufta.
E dyta, ai ka qenë i qartë se Serbia duhet të dialogonte me autoritetet e Kosovës për të gjetur një zgjidhje për Kosovën, madje në këtë intervistë ai shprehej shumë qartë se duhet të dialogojmë me autoritetet e Kosovës, me liderët e Kosovës që të gjejmë një zgjidhje për Kosovën, sepse pa gjetur një zgjidhje për Kosovën, ne e kemi të vështirë për të gjejmë edhe zgjidhjen për Serbinë. Pra, ka qenë shumë i qartë për kushtëzimin e këtij procesi në raport edhe me integrimin evropian të Serbisë. Sigurisht, që asnjëherë nuk kam menduar nuk jam angazhuar për të përfaqësuar si të thuash institucionet e Kosovës apo popullin e Kosovës. Madje e kam theksuar kur kam qenë Kryeministër e theksoj edhe sot që Kosova ka nevojë për mbështetjen e Shqipërisë, nuk ka nevojë për paternalizmat e Shqipërisë në kuptimin që Kosova ka institucionet e saj, ka të zgjedhurit e saj, të cilët duhet t’i mbrojnë e t’i çojnë përpara interesat e saj. Është detyra e Shqipërisë t’i japë mbështetjen më të madhe, jo vetëm për arsye të asaj lidhjeje të jashtëzakonshme, sepse jemi një komb, por edhe për shkak sepse konsolidimi i Kosovës si një shtet i pavarur dhe si një shtet në të ardhmen anëtar i NATO-s dhe i BE-së, është interes i madh i Shqipërisë, është interes i të gjithë rajonit. Fuqizon stabilitetin në të gjithë rajonin dhe njëkohësisht ndihmon për të fuqizuar dhe për të përmirësuar klimën ekonomike kudo. Kam takuar shumë investitorë të huaj dhe më ka bërë përshtypje një prej tyre që më ka thënë se rajoni juaj është shumë interesant, sikur të arrihej një marrëveshje midis Kosovës dhe Serbisë do të rritej shumë më tepër interesi për rajonin. Sepse kuptohet investitorët e huaj nuk shikojnë thjesht Shqipërinë apo Kosovën, apo Maqedoninë apo Malin e Zi, por shikojnë të gjithë panoramën e rajonit. Natyrisht, mjafton lajmi që ka probleme dhe ka konflikte midis një shteti dhe një shtetit tjetër, kjo frenon investitorët e mëdhenj të cilët synojnë, jo tregje me nga 2 milion apo 3 milionë banorë, por një treg me 15 apo 20 milionë banorë.
A ka pasur diçka serioze në takimin Xhinxhiç-Thaçi për të ardhmen apo mbeti e parealizuar e gjitha për shkak të atentatit ndaj ish-kryeministrit serb? Por për fjalët se ka pasur biseda për ndarje apo shkëmbime territoresh gjë që e ka përmendur edhe Kryeministri aktual Daçiç?
Nuk mund të bëj asnjë koment. Unë kam dhënë kontributin tim për të vendosur disa ura komunikimi por një takim i tillë i këtij niveli nuk ka ndodhur. U shpreh gatishmëria për të ndodhur dhe jam i bindur se do të ndodhte në rast se ish-Kryeministri Xhinxhiç nuk do vritej në atë ngjarje tragjike. Por jam i bindur se si Kryeministri i Kosovës, z. Thaçi ashtu edhe ish-Kryeministri i ndjerë z. Xhinxhiç ishin të ndërgjegjshëm që dialogu dhe bashkëpunimi ishin të domosdoshëm dhe ishin në interes të secilit vend.
Atëherë pse ishte aq e shpeshtë fjalia: ne duhet të merremi vesh me Tiranën për marrëveshje historike? Serbia e kishte këtë sentencë të qëndrueshme gati çdo muaj që marrëveshja me Tiranën dhe me shqiptarët do i jepte fund armiqësisë shqiptaro-serbe…
Mendoj se komunikimi i tyre me Shqipërinë ishte më i thjeshtë, më i lehtë se sa komunikimi i tyre me drejtuesit legjitim të Kosovës për
shkak të pozicionit të tyre ndaj shtetit të ri të Kosovës. Edhe këto negociata dhe marrëveshje që kanë ndodhur janë pas një trysnie shumë të madhe të Bashkimit Evropian, Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Kuptohet që në atë kohë, flasim për 10 vite më parë, ishte e pamundur të mendohej një takim zyrtar i dy kryeministrave, i dy presidentëve të dy vendeve. Sigurisht, që këto janë procese të pashmangshme dhe ne e dimë që një ditë Serbia do ta njohë Kosovën. Këtë do ta bëjë duke parë interesin e saj, jo thjesht duke parë interesin e Kosovës. Natyrisht që kjo do të kërkojë kohën e saj dhe mendoj se është shumë e rëndësishme që drejtuesit e Kosovës kanë një përqasje shumë pozitive për integrimin e minoritetit serb në Kosovë dhe për pakicat në përgjithësi, sepse kjo vetëm i rrit vlerat shtetit të ri të Kosovës, rrit kredibilitetin, rrit mbështetjen ndërkombëtare, por njëkohësisht edhe i margjinalizon pretekstet që dikush do të dëshironte për t’i sjellë pengesa afirmimit të mëtejshëm të Kosovës si shtet i pavarur dhe nesër e anëtare e NATO-s dhe Bashkimit Evropian.
Në raport me Serbinë çfarë kryeministri i duhet Kosovës: i ashpër, negociues, integrues apo refuzues ?
Raporti midis Kosovës dhe Serbisë nuk mund të jetë raporti midis dy individëve ose sa i takon shtetit të Kosovës mendoj se duhet të jetë një raport gjithëpërfshirëse dhe unë besoj se kryeministri Hashim Thaçi ka bërë përpjekjen më të mirë që në këtë proces të përfshihen të gjitha institucionet, aktorë të rëndësishëm edhe jashtë qeverisë aktuale. Dhe ajo që i duhet Kosovës mendoj se është që të shikojë perspektivën e saj, pasi natyrisht nuk është një proces i lehtë. Është një proces që mund të anatemohet mjaft kollaj edhe për shkak të nacionalizimit. Por unë besoj se z. Thaçi, për shkak edhe të background-it të tij si drejtuesi kryesor i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, do të vazhdojë ta ketë kurajën për të shkuar përpara drejt këtij procesi duke bashkëpunuar me të gjitha institucionet e tjera të Kosovës, duke parë interesin e Kosovës dhe ndoshta edhe duke dëmtuar pa dashje edhe interesin e tij politik.
Si e gjykoni mosndërtimin deri më tani të interkonjeksionit Shqipëri–Kosovë dhe a do të mund të ndërtohet në këtë mandat qeverisës?
Vizita e parë e kryeministrit Edi Rama ishte në Kosovë dhe mendoj që nuk ka vetëm simbolikën, por ka në radhë të parë shprehjen e vullnetit për të ndërtuar një raport sa më aktiv, sa më konkret midis dy vendeve jo thjesht midis dy qeverive për të shfrytëzuar maksimalisht këto mundësi dhe këto hapësira të reja që janë krijuar për të fituar sa më shumë kohë edhe për avancimin e sa më shumë projekteve, të cilat nuk kanë përfunduar në të kaluarën, por edhe për të nisur projekte të reja. Edhe institucionalizimi i një takimi të dy qeverive, mendoj se është një risi.
Nuk ju duket simbolik?
Nuk mendoj se është thjesht simbolik, por mjafton përgatitja e një takimi që do të zhvillohet pas dy muajsh, në nëntor midis dy qeverive. Mjafton kjo për t’i nxitur ministrat, administratën për të përgatitur një axhendë sipas çdo fushe, tregtia, energjia, kultura, çfarë është bërë, çfarë do të bëhet, cilat do të jenë propozimet e secilës palë. Pra, jam i bindur se edhe kjo do të mjaftonte për të vënë në lëvizje shumë gjëra, jo se këto gjëra nuk do të ndodhnin, edhe po të mos institucionalizohej ky format, por është një angazhim, është një impenjim, është një vullnet politik dhe është një presion mbi administratën këtu apo në Kosovë për t’i dhënë një temp të ri marrëveshjeve, bashkëpunimeve, projekteve dhe ndërkohë për të lançuar ide dhe projekte të reja. Pra, besoj se ekziston një vullnet për një institucionalizim të plotë këtyre marrëdhënieve por edhe për të pasur një ndjekje, një follow–up të vazhdueshëm, sistematik gjë që do të garantojë edhe progresin e vazhdueshëm në marrëdhëniet midis Shqipërisë dhe Kosovës, sepse natyrisht që realizimi i autostradës është një vepër madhore, e jashtëzakonshme, por nuk është gjithçka, në rast se kjo nuk reflektohet në rritje të ndjeshme të shkëmbimeve tregtare, ekonomike, të investimeve reciproke, të tërheqjes së investitorëve të huaj, të cilët ta shohin Shqipërinë dhe Kosovën si një treg të përbashkët për investimet e tyre, të atyre që janë vendosur në Shqipëri dhe që duan zgjerojnë aktivitetin e tyre edhe Kosovë apo të atyre që janë vendosur në Kosovë dhe që mund ta zgjerojnë aktivitetin e tyre edhe në Shqipëri, sepse kjo është edhe në interesin reciprok.
Sigurisht që Shqipëria dhe Kosova mund të luajnë një rol të rëndësishëm edhe për gjithë rajonin, këtu kam parasysh Maqedoninë, këtu kam parasysh Malin e Zi, sepse në fund të fundit sot nuk është një konkurrencë midis shteteve, sot është një konkurrencë midis rajoneve. Prandaj, na duhet edhe forcimi dhe stabiliteti i idesë së bashkëpunimit, një imazh i ri për gjithë rajonin, jo thjesht vetëm një imazh pozitiv për Shqipërinë, apo Kosovën, apo Maqedoninë, apo Mali i Zi, apo Serbia, por një bashkëpunim sa më i ngushtë për të krijuar një imazh sa më pozitiv për të gjithë rajonin. Kështu ne do të arrijmë vërtet të tërheqim investime shumë të rëndësishme pa të cilat ky rajon nuk mund të shkojë përpara. Edhe Shqipëria, edhe Kosova nuk mund të zhvillohen me atë ritëm, me atë pritshmëri që kanë qytetarët tanë ku dihet që punësimi është problemi kryesor.
A duhet një guxim më i madh politik në këto momente në raport me Beogradin që të hiqen paragjykimet, të hiqen armiqësitë dhe të krijojmë një tjetër të ardhme në rajon?
Besoj se filozofia e kësaj qeverie në politikën rajonale është mjaft konstruktive dhe pozitive dhe natyrisht që kjo filozofi ka të bëjë jo vetëm me marrëdhëniet me Kosovën, jo vetëm më marrëdhëniet me Maqedoninë apo me Malin e Zi dhe vende të tjera të rajonit, por padyshim që ka të bëjë edhe me Serbinë. Absolutisht që marrëdhëniet midis dy vendeve kanë shënuar progres të mëtejshëm, sepse është në interes rajonal. Por sigurisht që çdo gjë ka kohën e saj. Qeveria sapo ka filluar punë, ka shumë angazhime, ka shumë detyra brenda dhe jashtë vendit, por fryma pozitive në raport me gjithë vendet e rajonit është e dukshme, është e qartë dhe besoj do të jetë e qëndrueshme. Shpresojmë që edhe pala tjetër të përgjigjet në të njëjtën mënyrë.
Raporti ekonomik me Kosovën m’u duk tepër pretencioz. Ku do të fokusohen konkretisht marrëdhëniet ekonomike mes dy vendeve tona?
Pa dyshim që çdo progres që do të shënohet në marrëdhëniet tregtare përsa i takon politikave të tjera, doganore e kështu me radhë, gjithçka do të bëhet në respekt të ligjit të vendit, do të bëhet edhe në kuadër të marrëveshjeve me BE, të marrëveshjeve rajonale. Por, në fund të fundit qëllimet janë mjaft pozitive. Vështirësi praktike, konkrete ashtu sikurse edhe interesa të caktuara ka dhe do të ketë, Por rruga e zhvillimit të marrëdhënieve mes Shqipërisë dhe Kosovës dhe e maksimizimit të përfitimeve nga këto mundësi të reja që kanë krijuar, jo vetëm midis Shqipërisë dhe Kosovës, por midis gjithë vendeve të tjera të rajonit është padyshim rruga drejt lehtësimit të doganave dhe unifikimit të praktikave doganore, mundësisht të unifikimit të politikës së taksave, sepse kjo ka të bëjë shumë me tërheqjen e investimeve të huaja në rajon dhe në secilin prej vendeve tona. Njëkohësisht me krijimin e një tregu rajonal të energjisë, dhe shumë elementëve të tjerë, të një infrastrukture të përbashkët në funksion të një zhvillimi mbarë rajonal ku Shqipëria dhe Kosova kanë një rol shumë të rëndësishëm për të luajtur.
Shikoj këtu në zyrën tuaj në njërën anë portretin e Nënë Terezës dhe në krahun tjetër atë të Ismail Qemalit. Pse po ndodh kjo ‘luftë’ e simbolikave në Shqipëri, ku kemi parasysh debatin më të fundit të krijuar përsa i përket vendosjes në ambientet e administratës shtetërore të fotos së Ismail Qemalit dhe heqjes së asaj të Presidentit?
Për mua nuk është shumë e rëndësishme, ashtu sikurse të jeni të sigurt se kur të hyni herën tjetër do të gjeni edhe portretin e Presidentit të Republikës, në respekt të asaj që Presidenti si institucion përfaqëson në Kushtetutën e vendit, por edhe në respekt dhe detyrim të asaj që Kuvendi dhe Kryetari i Kuvendit përfaqësojnë gjithashtu. Por, për mua natyrisht që këto nuk janë elementë thelbësorë. Thelbësorë mbeten bashkëpunimi dhe gjithëpërfshirja në procesin e kryerjes së reformave, sidomos të integrimit evropian. Sepse ato që kanë ngadalësuar progresin e Shqipërisë në vitet e kaluara natyrisht që ka qenë mungesa e bashkëpunimit të duhur dhe e gjithëpërfshirjes në procesin e reformave. Ndërsa përsa u takon këtyre simbolikave, këto janë çështje të tjera. Natyrisht që edhe marrja e vendimit për vendosjen e portretit të themeluesit të shtetit shqiptar, të Ismail Qemalit është një vendim mendoj i gjetur dhe pozitiv.
Po pse jo Skënderbeun dhe po Ismail Qemalin?
Nuk po them që kjo nuk do të ishte një ide jofunksionale, por sepse shteti shqiptar zanafillën e vet shtetformuese e ka me këtë figurë. Por, për mua kjo nuk është gjëja më esenciale. Jam shumë i kënaqur këtu që ndodhem midis Ismail Qemalit dhe Isa Boletinit, sepse në këtë mënyrë kam mundësi të kujtoj edhe Kosovën çdo ditë.
Z. Meta, po ju shohim me një look të ri, peshë të larguar. Ku është beteja e juaj? Duket sikur jeni liruar nga të gjitha streset, e kemi marrë me qetësi politikën. Nuk e keni më pasionin për të luftuar kundërshtarin, të jeni i fortë politikisht dhe të mund të rrëzoni apo ndërtoni qeveri?
Ajo që unë kam mësuar gjatë këtyre viteve të angazhimit politik, është që forca e vërtetë e një politikani qëndron tek qetësia dhe tek vetëpërmbajtja. Përsa i takon çështjes së peshës, beteja është që të mos shtoj prapë. Kjo nuk është hera e parë që unë kam treguar vullnet për të rënë nga pesha dhe nuk do të jetë e lehtë duke pasur parasysh edhe detyrën e re dhe shumë detyrime dhe angazhime dhe të karakterit protokollar.
Besoj se znj. Monika Kryemadhi ishte një nga stimujt kryesorë që ju ta bëni këtë?
Padyshim që ka edhe ajo meritën e saj.
Këtu në Kuvendin e Shqipërisë nuk po shikoj vullnetarë për të ndryshuar ambientet, ndërkohë që në Kryeministri po shohim shumë vullnetarë të angazhuar për të ndryshuar look-un e këtij institucioni. Mesa duket në këto katër vite nuk do të ndryshoni asgjë?
Për mua është e rëndësishme të sjellim një standard më të lartë në funksionimin e Parlamentit, në bashkëpunimin midis mazhorancës dhe opozitës, në cilësinë e legjislacionit që miratojmë, sepse shpeshherë këto konflikte edhe artificiale të panevojshme kalojnë në plan të dytë në nivelin e ligjeve që diskutohen, që miratohen në parlament. Është e rëndësishme të rrisim rolin e Parlamentit për zbatimin e ligjeve që nxjerr Parlamenti, sepse shpeshherë miratohen ligje të cilat nuk zbatohen ose zbatohen pjesërisht, sepse nuk plotësohen me kuadrin tjetër ligjor, pra me aktet e tjera normative të ligjeve. Këto janë gjërat më të rëndësishme.
Gjatë mandatit tuaj, a do ta bëni Kuvendin e Shqipërisë me një ndërtesë të re? A do t’i mundësoni deputetëve nga një zyrë në Parlament pasi nuk është mirë që njerëzit që janë të zgjedhurit e popullit të mos kenë një zyrë por ato t’i gjejmë nëpër kafene?
Nuk kam pasur kohë realisht, sepse ende jemi në një proces konstituimi të komisioneve të gjithë aktivitetit të Parlamentit dhe në diskutime pas këtij takimi me kryetarët e grupeve që të gjejnë një konsensus dhe sa më shpejt parlamenti të fillojë punë me të gjitha institucionet e tij. Sigurisht, që kushtet e deputetëve kanë rëndësinë e tyre, por nuk besoj se janë ato të cilat do të përcaktojnë dinjitetin e deputetëve dhe të Parlamentit.
Do të bëjmë më të mirën, në mënyrë shumë të hapur dhe transparente, në bashkëpunim dhe me kryetarët e grupeve. Mendoj se dinjitetin e deputetëve dhe të Parlamentit e përcakton angazhimi i tyre për të përfaqësuar me dinjitet interesat e qytetarëve shqiptarë, në mënyrën se si flasin në Parlament, se si angazhohen në Parlament, se si respektojnë njëri-tjetrin, sepse duke respektuar njëri-tjetrin ne respektojmë qytetarët tanë të cilët bëjnë zgjedhje të ndryshme. Dhe jam i bindur që kjo është shumë e rëndësishme të ndryshojë gjatë katër viteve në Kuvendin e Shqipërisë. Për sa i takon pastaj zyrave të deputetëve, mundësive, këto në përputhje me mundësitë financiare dhe buxhetore. Ne do t’i administrojmë me transparencë të plotë në bashkëpunim me kryetarët e grupeve parlamentare dhe me të gjithë deputetët.